fit [fɪt] A.v (fitting, fitted, fitted) (NAmE usually fitting, fit, fit except in the passive) 1.шақ болу, шақ келу, тура келу ¨I tried the dress on but it didn't fit. – Көйлекті киіп көргенмін, бірақ шақ келмеді. ¨That jacket fits well. – Ана жакет шақ/тура екен. ¨a close-fitting dress – денеге жабысып тұратын көйлек ¨~ sb/sth I can't find clothes to fit me. – Өзіме шақ келетін киім таба алмай тұрмын. ¨The key doesn't fit the lock. – Кілт есікке түспейді. 2.сыю; тура келу ¨I'd like to have a desk in the room but it won't fit. – Бөлмеге стол қояйын деп едім, сыймады. ¨All the kids will fit in the back of the car. – Балалардың бәрі де машинаның артына сыйып кетеді. 3.~ sb (for sth) киімді киіп көріп, туралау ¨I'm going to be fitted for my wedding dress today. – Бүгін үйлену тойда киетін көйлегімді дұрыстамақпын. 4.бекіту, орнату ¨~ sth They fitted a smoke alarm to the ceiling. – Олар төбеге түтін дабылын орнатты. ¨~ sth with sth The rooms were all fitted with smoke alarms. – Бөлмелердің барлығына да түтін дабылын орнатты. 5.кіріктіру, дәл келтіру, туралау ¨How do these two parts fit together? – Мына екі бөлік бір-біріне қалай кірігеді. ¨We fitted together the pieces of the puzzle. – Жұмбақойынның бөліктерін кіріктірдік/дәл келтірдік. 6.үйлесу, лайықты болу, қабысу ¨Something doesn't quite fit here. – Мына жерде бір олқылық бар. ¨~ into sth His pictures don't fit into any category. – Оның картиналары ешбір категорияға жатпайды. ¨~ sth The facts certainly fit your theory. – Фактілер теорияң(ызғ)а кірігіп тұр. ¨The punishment ought to fit the crime. – Жаза қылмысқа лайықты болу керек. ¨~ sth to sth We should fit the punishment to the crime. – Жазаны қылмысқа лайықты етуіміз керек. ¨~ sb/sth for sth His experience fitted him perfectly for the job. – Тәжірибесі оны жұмысқа құйып қойғандай етті. ¨~ sb/sth to do sth His experience fitted him to do the job. – Тәжірибесінің арқасында оны жұмысқа алды. 7. (idm) *fit (sb) like a glove қолғаптай тура, шақ келу  ¨The dress fits me like a glove. – Мына көйлек маған шап-шақ. 8. (phr v) *fit sb/sth in; fit sb/sth in/into sth уақыт табу; орын табу ¨I'll try and fit you in after lunch. – Түскі тамақтан кейін келіп сенімен/сізбен жолығуға тырысамын. ¨I had to fit ten appointments into one morning. – Таңертеңгісін он кездесуге үлгеруім керек болды. ¨We can't fit in any more chairs. – Креслолар қоятын жер қалмады. *fit in (with sb/sth) белгілі бір ортаға, жағдайға сіңісу ¨He's never done this type of work before; I'm not sure how he'll fit in with the other people. – Бұрын мұндай жұмыс істемеген; басқалармен қалай араласатынын білмеймін. ¨Where do I fit in? – Мен не істейін/қайда орналасайын? ¨Do these plans fit in with your arrangements? – Мына жоспарлар ойластырғандарыңмен қабыса ма? *fit sb/sth out/up (with sth) қамдау, жабдықтау (syn: equip) ¨to fit out a ship before a long voyage – ұзақ сапардан бұрын кемеге керек-жарақ тиеу ¨The room has been fitted out with a stove and a sink. – Бөлмеге пеш пен канализация орнатылған. *fit sb up (for sth) (BrE, informal) біреуге жамандық жасау, ор қазу, тұзаққа итеру (syn: frame) ¨I didn't do it - I've been fitted up! – Бұны істеген мен емес – бұл ор қазу ғой! B.adj (fitter, fittest) 1.бабында, мықты, мығым (opp: unfit) ¨Top athletes have to be very fit. – Мықты атлеттер сондай/өте бабында болуы керек. ¨~ (to do sth) (BrE) He won't be fit to play in the match on Saturday. – Сенбі күнгі матчқа дейін ол бабына келе алмайды. ¨She tries to keep fit by jogging every day. – Ол күн сайын жүгіріп бабында болуға тырысады. ¨~ (for sth) (BrE) He's had a bad cold and isn't fit enough for work yet. – Оған қатты суық тиіп, әлі бабына келе алмай жүр. ¨I feel really fighting fit. – Бойымды қуат кернеуде. ¨The government aims to make British industry leaner and fitter. – Үкімет Британия өнеркәсібін/индустриясын ширақ еткісі келеді. 2.лайықты, жарайтын (opp: unfit) ¨~ for sb/sth The food was not fit for human consumption. – Мына тамақ/қорек адамның жеуіне жарамайды. ¨It was a meal fit for a king. – Бұл ханға лайықты/жарайтын ас болды. ¨The children seem to think I'm only fit for cooking and washing! – Балалар мені тек тамақ пісіру мен кір жууға лайықты көреді. ¨~ to do sth Your car isn't fit to be on the road! – Көлігің жолға жарамайды! ¨He's so angry he's in no fit state to see anyone. – Ашуланғаны соншама, ешкімді көретін халі жоқ. ¨(formal) This is not a fit place for you to live. – Бұл сен тұруға лайық/жарайтын жер емес. 3. ~ to do sth (BrE, informal) әзер/ әрең тұру, бірдеңе істей жаздау ¨They worked until they were fit to drop. – Олар мұрындарынан шаншылғанша жұмыс істеді. ¨I've eaten so much I'm fit to burst. – Жегенім соншама, жарылып кетейін деп тұрмын. ¨She was laughing fit to burst. – Ол күлкіден жарылып кете жаздады. 4. (BrE, informal) құмартқызатын, нәпсіні қоздыратын 5. (idm) *(as) fit as a fiddle (informal) өте бабында *see/think fit (to do sth) (formal) лайықты, дұрыс деп шешу, ойлау ¨You must do as you think fit. – Қалай дұрыс десең/деп ойласаң, солай істеуің керек. ¨The newspaper did not see fit to publish my letter. – Газет хатымды жариялауға лайық деп таппады. C.n 1. қояншық, ұстама, эпилепсия (syn: convulsion) ¨to have an epileptic fit – қояншығы ұстау ¨Her fits are now controlled by drugs. – Оның қояншығын/ұстамасын енді дәрі басады. 2.жөтел не күлкі қысу, жөтел, күлкі ұстамасы (syn: bout) ¨a fit of coughing – жөтел қысу ¨He had us all in fits with his jokes. – Оның қалжыңынан ұстамамыз ұстады. 3.көңіл-күйі толқып кету ¨to act in a fit of anger/rage/temper/pique – ашу қыса/ызалана/долдана/кейи әрекет ету 4.шақ келу, тура келу, жарасым ¨a good/bad/close/perfect fit – жақсы жарасу/нашар жарасу/жарасу/шап-шақ болу 5. ~ (between A and B) үйлесу, кірігу 6. (idm) *by/in fits and starts үздік-создық, ара-тұра ¨Because of other commitments I can only write my book in fits and starts. – Басқа да жұмысым бар болғандықтан кітабымды ара-тұра ғана жаза аламын. *have/throw a fit (informal) шошыну, жағасын ұстау, өте кею, ызаға булығу ¨Your mother would have a fit if she knew you'd been drinking! – Ішетініңді білгенде шешең жынданып кетер еді!