sweep [swiːp] A.v (pt, pp swept [swept]) 1.сыпыру, сыпырып тазалау ♦∼ (smth) to sweep the floor – еденді сыпыру ♦∼ up Don't just stand around - grab a broom and sweep up. – Состимай, сыпыртқыны алып, сыпыр. ♦She swept the crumbs into the wastebasket. – Ол қоқымдарды қоқыс себетке сыпырып салды. ♦He swept the leaves up into a pile. – Ол жапырақтарды сыпырып, үйді. ♦(ауысп мағ) He rushed to greet her, sweeping his arms wide. – Ол қолдарын айқара ашып оны қарсы алмақ болып ұмтылды. ♦(ауысп мағ) A wave of tiredness swept over her. – Ол қалжырап, денесін көтере алмай қалды. ♦(ауысп мағ) Memories came sweeping back. – Бұрынғы кездері есіне ағыла оралды. ♦(ауысп мағ) His eyes swept around the room. – Оның көздері бөлмені барлай қарады. ♦(ауысп мағ) Searchlights swept the sky. – Прожекторлар аспанды тінтіді. ♦(ауысп мағ) She swept the crowd with her binoculars. – Ол топқа дүрбімен барлай қарады. ♦(ауысп мағ) The hotel gardens sweep down to the beach. – Қонақ үй бақтары пляжға қарай көлбей түседі. 2. ∼ smb/smth (жұлқи) ысыру, итеру, жұлып әкету ♦The little boat was swept out to sea. – Кішкентай қайықты теңізге итеріп тастады. ♦Their tent was swept away in the storm. – Дауыл кезінде шатырды (палатканы) жұлып кетті. ♦She let herself be swept along by the crowd. – Ағылған жұрт/ топ оны бір шетке ысырып тастады. 3.жайпау, жапыру, жайрату, көктеу ♦Rain swept in through the broken windows. – Жаңбыр сынған терезелерден шашырады. ♦A fire swept through the store on Tuesday night. – Дүйсенбі түнде дүкен өртеніп кетті. ♦∼ smth Strong winds regularly sweep the islands. – Аралда қатты жел тұрып тұрады. 4.зу ете жүру, заулау, зып беру ♦Without another word she swept out of the room. – Басқа сөз айтпастан ол бөлмеден зып беріп шығып кетті. ♦Two police motorcycles swept through the village. – Екі полиция мотоциклі ауыл арасымен зу ете өте шықты. ♦A pair of golden eagles swept across the sky. – Екі бүркіт аспанда самғады. ♦She swept past the photographers without a glance. – Ол фотографтарға қарамастан зу етіп өте шықты. ♦(figurative) He swept into the lead with an almost perfect performance. – Ол керемет орындап, алға шықты. 5.тез тара(л)у/ жайылу/ тарқау ♦Rumours of his resignation swept through the company. – Оның қызметтен кететіні туралы өсек тез тарады. 6. ∼ smth сүйретілу ♦Her dress swept the ground as she walked. – Жүргенде көйлегі жерге сүйретілді. 7. ∼ smth шашын тарау ♦Her hair was swept back from her face. – Оның шашы артқа бетінен артқа таралған. 8. ∼ smth (NAmE) қатарынан жеңу, жапыра жеңу 9. (idm) *sweep the board жарыстағы барлық жүлдені ұтып алу *sweep smb off their feet өзіне ғашық ету *sweep (smb) to power сайлауда айқын басымдықпен жеңу *sweep to victory оңай жеңу ♦Macron swept to victory in 2017. – Макрон 2017 жылы оңай жеңді. *sweep smth under the carpet (NAmE also sweep smth under the rug) [қ-з: rug (4)] 10. (phr v) *sweep smb along/away/up өте қызықтыру/ еліктіру ​*sweep smth aside ысырып тастау, елемеу, ескермеу ♦All their advice was swept aside. – Олардың ақыл-кеңесін мүлде елемеді/ ескермеді. *sweep smth out сыпырып (тазалап) шығу ​*sweep smb up көтеріп алу ♦He swept her up into his arms. – Ол оны қолдарымен көтеріп алды. B.n 1. (сыпырғымен) сыпыру ♦Give the room a good sweep. – Бөлмені сыпырып шықшы. ♦(ауысп мағ) He indicated the door with a sweep of his arm. – Ол қолын сермей/ қол сілтей есікті көрсетті. 2.ұзын имек жол/ өзен/ жағалау, тб ♦the broad sweep of white cliffs around the bay – шығанақтың төңірегіндегі имек кең ақ жартастар 3.ауқым, көлем; көптеген нәрселер ♦Her book covers the long sweep of the country's history. – Оның кітабы ел тарихының ұзақ кезеңін қамтиды. 4.қозғалу, қозғалыс, қимыл, әрекет ♦The rescue helicopter made another sweep over the bay. – Құтқару вертолеті шығанақ үстін тағы бір сүзіп шықты. 5. (also chimney ∼) мұржа/ тұқылдырық тазалаушы 6. (NAmE also ∼s) (informal) = sweepstake 7. (NAmE) қатарынан/ арты-артынан жеңу 8. the ∼s (NAmE) телекомпаниялардың өз хабарларының/ программаларының жұртқа қызықтылығын тексеруі 9. (idm) *(make) a clean sweep (of smth) a) «сыпыру», компанияны керек емес деген адамдарды я нәрселерді тазалау ♦The new manager made a clean sweep of the department. – Жаңа менеджер бөлімді тазалап шықты. b) барлық жүлдені ұтып алу; сайлауда толық жеңіске жету ♦China made a clean sweep of the medals in the gymnastics events. – Қытай (командасы) гимнастикадан барлық жүлдені алды. ♦The opinion poll suggests a clean sweep for the Democrats. – Сауалнама демократтар айқын басымдықпен жеңеді дейді.